Diagnozując przemoc w rodzinie można przyjąć perspektywę indywidualną, systemową lub społeczną. Perspektywa indywidualna to spojrzenie przez pryzmat osoby doświadczającej przemocy lub przez pryzmat sprawcy. Perspektywa systemowa to ukazanie możliwych form wsparcia dla osób uwikłanych w przemoc oraz opis metod wsparcia. Perspektywa społeczna to odbiór społeczny zjawiska przemocy w rodzinie, postawy członków lokalnej społeczności wobec aktów przemocy, prospołeczność obywateli, postawy i czynniki mogące sprzyjać przemocy lub ją usprawiedliwiać. Przemoc domowa to zjawisko wielopłaszczyznowe. Na przemoc w rodzinie można spojrzeć z perspektywy prawnej, wówczas akt przemocy stanowi przestępstwo skodyfikowane w Kodeksie Karnym, przepisach karnych i zagrożonym określona karą. Zjawisko przemocy domowej można postrzegać również przez pryzmat moralności, kiedy to dokonywanie przemocy jest krzywdzeniem słabszego a sprawca powinien podlegać sankcjom własnego sumienia i potępieniu ze strony innych. Natomiast spojrzenie psychologiczne to takie, kiedy przemoc stanowi sytuację cierpienia i bezradności, która odsłania mechanizmy wewnętrzne i sytuacyjne oraz złożone procesy interakcji między sprawcą a osobą doświadczającą przemocy. Przedmiotowe zjawisko może być opisywane w różny sposób w zależności od przyjęcia którejś z wyżej opisanych perspektyw. Może wywoływać emocje począwszy od skrajnego współczucia po niepohamowany gniew i sprzeciw. Przemoc w rodzinie w świetle ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie to jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób najbliższych, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Doświadczenia kliniczne wskazują, że najbardziej dramatyczne konsekwencje dla rozwoju dziecka wynikają z nadużyć ze strony najbliższych opiekunów. Wyobrażenia dziecka krzywdzonego o otaczającym go świecie nacechowane są brakiem zaufania do innych, poczuciem bezradności i złości, nieumiejętnością rozwiązywania problemów, które wynikają z niskiego poczucia własnej wartości, tendencją do izolacji emocjonalnej i społecznej. Wiele dzieci krzywdzonych sądzi, że są jedynymi dziećmi, które spotyka taki los i zamykają się
Rodzaje przemocy
Przemoc rozumiana jest jako akt, który godzi w wolność osobistą jednostki i zmuszanie jej do zachowań niezgodnych z własną wolą. Przenosi się ona także na grunt rodzinny i jest w nim często spotykanym zjawiskiem, niezależnym od kultury, wyznania, wykształcenia, poziomu intelektualnego czy przynależności do grupy społecznej. Przemoc w rodzinie bez wątpienia jest zachowaniem poniżającym jednostkę, powodującym obrażenia fizyczne, często równocześnie naruszając w ten sposób przepisy prawa. Rzadko bywa to incydent jednorazowy, zwykle staje się jednym z wielu ogniw w łańcuchu agresji. Szczególną kategorią jest przemoc domowa, nazywana też przemocą w rodzinie. Jest to zamierzone i wykorzystujące przewagę sił działanie skierowane przeciwko członkowi rodziny, które narusza prawa i dobra osobiste powodując cierpienie i szkody. Doświadczają jej kobiety, ale także dzieci, osoby starsze, chore, a czasami również mężczyźni. W ogólnych zarysach wyróżnia się cztery pola badawcze odnoszące się do przemocy: biologiczne, psychologiczne, psychiatryczne i socjologiczne.
Cechy przemocy są następujące: jest to proces, nie pojawia się znienacka, jest cykliczny, ma tendencję do powtarzania się, eskaluje, nie zatrzymana przybiera na sile, przebiega w wymiarze dominacja – uległość, nie jest zjawiskiem niezależnym od udziału człowieka, przejawia się w różnorodnym korzystaniu ze wspólnych dóbr materialnych, np. mieszkania czy samochodu:
- kontrolowanie wydatków;
- obniżanie wartości i zdolności do samodzielnego życia;
- przerzucanie odpowiedzialności za utrzymanie rodziny na partnerkę;
- brak wyrzutów sumienia, poczucia winy. Charakteryzuje go ubóstwo emocjonalne, niezdolność do głębszych uczuć, chłód interpersonalny pomimo oznak jawnej towarzyskości. Gruboskórność i brak empatii - zimny, pogardliwy, nieuprzejmy i nietaktowny. Prowadzi pasożytniczy tryb życia.
TU ZNAJDZIESZ POMOC
Poprzez sporządzenie tzw. „Niebieskiej Karty” przez odpowiednie służby tj. dzielnicowego, pracownika socjalnego, lekarza czy pedagoga:
- Ośrodek Pomocy Społecznej w Drzycimiu gdzie możesz otrzymać wsparcie socjalne oraz materialne na zabezpieczenie podstawowych potrzeb.
- świadczenie pomocy społecznej udzielane są na wniosek zainteresowanej, lub innej osoby za zgodą tej osoby. Wszelkich informacji udzieli pracownik socjalny właściwy do miejsca zamieszkania.
- w razie doznania obrażeń ciała zgłoś się niezwłocznie do lekarza po pomoc medyczną. Lekarz wystawi bezpłatne zaświadczenie o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała mających związek z aktem przemocy
- Prokuratura, Policja – możesz tam złożyć zawiadomienie o przestępstwie znęcania się, popełnionym na Twoją szkodę lub na szkodę Twoich bliskich.
- Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – możesz zwrócić się do Komisji z wnioskiem skierowanie sprawcy przemocy na leczenie odwykowe lub uzyskać pomoc związaną z nadużywaniem przez niego alkoholu.
- Poradnia Psychologiczna- w wyniku doświadczenia przemocy lub bycia jej świadkiem, dziecko może przejawiać pewne niepokojące zachowania, które zdiagnozować oraz pomóc leczyć mogą specjaliści z Poradni.
Dane adresowe instytucji działających na terenie gminy Drzycim
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
Drzycim, ul. Podgórna 10
tel. 52 33 17 042
Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
Drzycimi ul. Podgórna 10
tel. 52 33 17 042
Posterunek Policji w Osiu
ul. Dworcowa 11
tel. 477 525 812 lub 477 525 814
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
ul. Podgórna 10
tel. 52 33 17 079
PROCEDURA - „NIEBIESKA KARTA”
Jeśli zachodzi podejrzenie, że osoba jest dotknięta przemocą - przedstawiciel jednej z pięciu służb: oświaty, służby zdrowia, policji, pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych - wszczyna procedurę „Niebieskiej Karty” - przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta - A”.
Formularz „Niebieska Karta - B”, który zawiera pouczenie dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie, przekazuje się osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą.
Uruchomienie procedury może nastąpić w różnych okolicznościach np:
- podczas interwencji policji w rodzinie,
- podczas badania lekarskiego osoby dotkniętej przemocą w rodzinie,
- w trakcie kontaktu przedstawiciela danej służby ( np. szkoły, służby zdrowia, pomocy społecznej itp.) upoważnionej do wszczęcia procedury, z osobą, która doznała przemocy.
- na prośbę osoby doznającej przemocy w rodzinie,
- jeśli świadek przemocy w rodzinie zgłasza jednej z instytucji sytuację przemocy. Wówczas z osobą doznająca przemocy kontaktuje się dzielnicowy lub przedstawiciel pomocy społecznej, który podczas rozmowy może uruchomić procedurę „Niebieskie Karty” wypełniając formularz „A”.
W ciągu 7 dni formularz „Niebieska Karta-A” przesyła się do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego, który w ciągu trzech dni od daty jego otrzymania, przekazuje go członkom zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej.
Uruchomienie procedury interwencyjnej „Niebieska Karta” ma na celu zatrzymanie przemocy w rodzinie
Grupa robocza:
- zaprasza na swoje posiedzenie osobę wobec której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą, aby zdiagnozować jej sytuację socjalno-bytową, poznać jej potrzeby, opracować wspólnie z nią, indywidualny plan pomocy, który pozwoli zatrzymać przemoc,
- podejmuje działania wobec osoby, co do której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie ,mające na celu zatrzymanie przemocy,
- poszczególne służby, wchodzące w skład grupy roboczej podejmują działania mające na celu zapobieganie zagrożeniom występującym w rodzinie np. dzielnicowy składa systematyczne wizyty w rodzinie, pedagog szkolny diagnozuje sytuację dzieci, które są w rodzinie, pracownik socjalny prowadzi rozmowy mające na celu szeroko rozumianą pomoc,
- monitoruje sytuację rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy,
- dokumentuje działania podejmowane wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efekty tych działań,
- informuje Przewodniczącego Zespołu o efektach działań grup roboczych
Procedura „Niebieska Karta” kończy się:
- w przypadku ustania przemocy w rodzinie,
- braku zasadności podejmowania dalszych działań,
- zrealizowania indywidualnego planu pomocy,